ด้วยสมองและสองมือ
จากการที่หน่วยบริการทางวิชาการแก่สังคม หน่วยทรัพย์สินทางปัญญาและคลินิกเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย (มทร.ศรีวิชัย) ได้ลงพื้นที่บริการวิชาการแก่สังคมและเดินทางไปยังชุมชนต่างๆ ทำให้ได้ทราบถึงวิถีความเป็นอยู่ของชาวบ้าน ซึ่งมีการประกอบอาชีพแตกต่างกันไปในแต่ละพื้นที่
กระทั่งได้ไปร่วมงานกับชาวบ้านต.เขาพระ อ.รัตภูมิ จ.สงขลา ซึ่งทำสวนกล้วยเป็นจำนวนมาก
เมื่อชาวบ้านตัดผลกล้วยออกขายแล้ว จะเหลือลำต้นกล้วยที่ปล่อยให้เน่าเสียมากมายไม่ได้ใช้ประโยชน์
ผศ.วรพงค์ บุญช่วยแทน อาจารย์ประจำสาขาวิศวกรรมอุตสาหการ คณะวิศวกรรมศาสตร์
มทร.ศรีวิชัย จึงเกิดไอเดียคิดค้นวิธีทำผลิตภัณฑ์บรรจุภัณฑ์อาหารปลอดสารพิษ ที่ทำมาจากเส้นใยต้นกล้วย โดยได้คิดหาวิธีใช้ประโยชน์จากลำต้นกล้วยที่เหลือทิ้งให้เกิดมูลค่า สามารถสร้างรายได้ให้แก่ชุมชนมากที่สุด
การพัฒนาเส้นใยต้นกล้วยเพื่อผลิตเป็นบรรจุภัณฑ์อาหารมีกระบวนการผลิต 2 ขั้นตอน โดยขั้นตอนแรก เป็นการเตรียมเส้นใย เริ่มจากเลือกลำต้นกล้วยที่เก็บผลผลิตแล้ว ยังสีเขียวสด โดยแกะกาบกล้วยออกจากลำต้น ตัดให้ได้ความยาวไม่เกิน 3 นิ้วต่อชิ้น นำไปต้มให้เปื่อย เสร็จแล้วล้างน้ำ นำกาบกล้วยมาปั่นกับเครื่องปั่นให้เป็นเส้นฝอย เทในภาชนะและตากแดดให้แห้ง
ขั้นตอนที่ 2 อัดขึ้นรูปเป็นบรรจุภัณฑ์ โดยได้สร้างเครื่องอัดขึ้นรูปวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร เพื่อนำมาอัดเส้นใยกาบกล้วย ซึ่งได้ออกแบบกลไกการทำงานประกอบด้วย 5 ส่วนสำคัญ คือ ชุดโครงเครื่อง ชุดส่งกำลังอัดขึ้นรูป ชุดให้ความร้อนแก่แม่พิมพ์ ชุดแม่พิมพ์ และชุดควบคุมการทำงานของเครื่อง
หลักการทำงานโดยใช้แม่พิมพ์อัดให้มีลักษณะเป็นรูปจาน โดยใช้ฮีตเตอร์แผ่นให้ความร้อนโดยตรงกับแม่พิมพ์ สามารถปรับระดับอุณหภูมิของแม่พิมพ์ได้เป็นอย่างดี และใช้แรงกดจากกระบอกไฮดรอลิก
เมื่อฮีตเตอร์ให้ความร้อนกับแม่พิมพ์จนอุณหภูมิที่ได้ กดแม่พิมพ์เพื่อขึ้นรูปจานให้มีลักษณะตามต้องการ โดยชุดผลิตภัณฑ์บรรจุภัณฑ์อาหารปลอดสารพิษจากเส้นใยต้นกล้วยที่ทดลองนั้นมี 2 แบบ คือ ชุดถ้วย และชุดถาดหลุม ซึ่งมีวิธีการทำที่แตกต่างกัน
วิธีทำชุดถ้วยจะนำเส้นกาบกล้วยฝอยแห้ง ใส่ในภาชนะแป้นพิมพ์ แล้วกดอัดให้ขึ้นรูปถ้วย ส่วนวิธีทำชุดถาดหลุมจะนำเส้นกาบกล้วยฝอยแห้งใส่ในภาชนะ นำมาอัดให้เป็นแผ่นบางๆ ก่อน แล้วจึงนำมาอัดขึ้นรูปให้เป็นชุดถาดหลุม
ผศ.วรพงค์กล่าวว่า ชุดผลิตภัณฑ์บรรจุภัณฑ์อาหารปลอดสารพิษจากเส้นใยต้นกล้วย จะมีลักษณะเด่นเฉพาะด้วยลายของเส้นใยกาบกล้วย ภาชนะไม่มีสารพิษเจือปน ย่อยสลายง่ายไม่เป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อม
สนใจสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ผศ.วรพงค์ บุญช่วยแทน 0-7431-7100 และ 081-569-7303
** อ่านต้นฉบับเต็มได้ที่ หนังสือพิมพ์สยามรัฐ
