เมื่อเร็ว ๆ นี้ ที่ประชุมอธิการบดีแห่งประเทศไทย (ทปอ.) จัดงาน University Expo 2018 มหกรรมอุดมศึกษาพลังขับเคลื่อนประเทศไทย พร้อมโชว์นวัตกรรม 5 กลุ่มกว่า 30 ชิ้นงาน โดยได้รับเกียรติจาก ดร.สุวิทย์ เมษินทรีย์ รมว.วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ร่วมบรรยายพิเศษ เรื่อง การปฏิรูปการวิจัยและการสร้างนวัตกรรมเพื่อไปสู่เศรษฐกิจยุคใหม่ของประเทศไทย ที่รอยัลพารากอนฮอลล์ ศูนย์การค้าสยามพารากอน กรุงเทพฯ
ศ.ดร.สุชัชวีร์ สุวรรณสวัสดิ์ อธิการบดีสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง (สจล.) ในฐานะประธาน ทปอ. กล่าวว่า ตามที่รัฐบาลต้องการขับเคลื่อนประเทศไทยให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน ด้วยการใช้ความรู้จากผลงานวิจัยและองค์ความรู้ ที่มีอยู่ในมหาวิทยาลัยมาตอบโจทย์ในการพัฒนาประเทศ ทาง ทปอ.จึงวางแนวทางให้แต่ละมหาวิทยาลัย เร่งนำผลงานที่เกิดจากการคิดค้นทั้งในแง่ของงานวิจัย การประดิษฐ์เทคโนโลยีและนวัตกรรม รวมทั้งระบบสารสนเทศต่าง ๆ ที่มีความอัจฉริยะ มาร่วมต่อยอดและขยายผลให้เกิดการใช้งานได้จริง
โดย ทปอ.มุ่งผลักดันและสนับสนุนให้เกิดการพัฒนาผ่านกลไกการสร้างศูนย์นวัตกรรม หรือ Innovation Hub ซึ่งจะเป็นศูนย์ที่ทำหน้าที่ทั้งการพัฒนาองค์ความรู้ นำความรู้ที่มีอยู่มาต่อยอดขยายผลให้เกิดการใช้งานได้จริงทั้งในรูปแบบการถ่ายทอดเทคโนโลยี และการนำผลงานวิจัยมาใช้ให้เกิดผลผลิตที่เป็นได้ทั้งสินค้า หรือการบริการ โดยจะมุ่งเน้น 5 กลุ่มงานที่สำคัญ ได้แก่
Agriculture & Food หรือ ศูนย์นวัตกรรมเกษตรและอาหาร โดยมุ่งเน้นการผลิตสินค้าเกษตรและอาหารคุณภาพชั้นนำเพื่อการบริโภคและส่งออก รวมถึงการส่งเสริมสตาร์ทอัพ การผลิตเทคโนโลยีและนวัตกรรมในด้านบรรจุภัณฑ์ ผลิตผลทางการเกษตร รวมทั้งอาหารรูปแบบใหม่ๆที่มีฟังก์ชั่นตามกระแสที่ผู้บริโภคกำลังให้ความสนใจ โดยนวัตกรรมที่น่าสนใจ อาทิ ข้าว Probiotic พร้อมชงจากมหาวิทยาลัยขอนแก่น การพัฒนาโดรนอัจฉริยะเพื่อใช้ในการเกษตร จากมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
Ageing Society หรือ ศูนย์นวัตกรรมสังคมสูงอายุ มุ่งเน้นอาหารเพื่อสุขภาพผู้สูงอายุ และการดูแลฟื้นฟูสุขภาพเพื่อตอบสนองการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรของประเทศและของโลก รวมทั้งนวัตกรรมที่จะช่วยอำนวยความสะดวกให้แก่ผู้ป่วยหรือผู้พิการที่กำลังทวีคูณเพิ่มขึ้นในสังคม โดยมีตัวอย่างนวัตกรรมที่น่าสนใจ อาทิ หุ่นยนต์แพทย์เคลื่อนที่อัจฉริยะเพื่อการวินิจฉัยและรักษาผ่านระบบโทรเวช จาก มหาวิทยาลัยมหิดล “อิ่มละมุน” เจลลี่ผักสมุนไพรที่เป็นแหล่งของเหล็กสำหรับผู้สูงอายุที่มีปัญหาการกลืน จากมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ เป็นต้น
Smart City หรือ ศูนย์รวมนวัตกรรมด้านเมืองอัจฉริยะ มุ่งเน้นการพัฒนาแพลตฟอร์มจากข้อมูลเพื่อคมนาคม เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม ความเป็นอยู่ และสาธารณูปโภค ที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับเมืองเพื่อให้มีความอัจฉริยะ โดยมุ่งเน้น 5 ด้านได้แก่ Smart Mobility (การจราจร การขนส่ง) Smart Living (ด้านความเป็นอยู่และความปลอดภัย) Smart Economy (ด้านการลดต้นทุน การเพิ่มประสิทธิภาพให้ธุรกิจ) Smart Environment (ความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและการประหยัดพลังงาน) Smart Utility (การบริหารจัดการสาธารณูปโภคและบริการสาธารณะของเมือง) โดยมีต้นแบบนวัตกรรมที่น่าสนใจ เช่น วงจรปุ่มกดช่วยเหลือไร้สายในบ้านเพื่อดูแลผู้สูงอายุ จากมหาวิทยาลัยบูรพา Intergrated Smart City Cloud Platform จากสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง เป็นต้น
Bionergy หรือ ศูนย์รวมนวัตกรรมด้านพลังงานชีวภาพ มุ่งเน้นการพัฒนาพลังงานชีวภาพที่เป็นฐานทรัพยากรที่สำคัญของประเทศ โดยเฉพาะก๊าซชีวภาพ และชีวมวลสำหรับชุมชน รวมถึงการนำสิ่งมี่ใช้แล้วมาพัฒนาเป็นพลังงานต่างๆ โดยนวัตกรรมที่น่าสนใจ อาทิ ศูนย์นวัตกรรมแปรรูปชีวมวลเหลือทิ้งด้วยนวัตกรรมเป็นเชื้อเพลิงแข็ง จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โครงการสร้างศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีและติดตั้งต้นแบบระบบผลิตก๊าซไบโอมีเทนอัด จากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
Creative Economy หรือ ศูนย์รวมนวัตกรรมด้านสินค้าหรือการบริการสร้างสรรค์ มุ่งเน้นการพัฒนาการใช้ต้นทุนหรือศักยภาพที่มีอยู่ในชุมชน หรือท้องถิ่นในด้านต่างๆ อาทิ ภูมิปัญญา ความหลากหลายทางวัฒนธรรม งานฝีมือ การออกแบบ รวมทั้งอุตสาหกรรมบันเทิงเพื่อก่อให้เกิดมูค่าใหม่ตามแนวทางเศรษฐกิจสร้างสรรค์ โดยนวัตกรรมที่น่าสนใจ อาทิ ภาชนะรองรับทางชีวภาพอย่างสร้างสรรค์ และผ้ากะทอง จากมหาวิทยาลัยนเรศวร เป็นต้น
อย่างไรก็ตาม นโยบายการสนับสนุน Innovation Hub ของ ทปอ.จะเร่งผลักดันให้มหาวิทยาลัยภายใต้เครือข่ายทั้ง 160 แห่ง หยิบนำความโดดเด่นจากนวัตกรรม งานวิจัย และองค์ความรู้มาผนวก และพัฒนาให้เกิดชิ้นงานแบบใหม่ ๆ ร่วมกัน เพื่อนำไปช่วยพัฒนาและแก้ปัญหาในภาคธุรกิจและอุตสาหกรรม รองรับยุคเศรษฐกิจยุคใหม่ของประเทศไทย
** อ่านต้นฉบับเต็มได้ที่ หนังสือพิมพ์สยามรัฐ